Dịch thuật chuyên nghành

Với mối quan hệ truyền thống lâu đời về giáo dục, lao động và hợp tác kỹ thuật quân sự, Nga vẫn là điểm đến quan trọng của nhiều công dân Việt Nam. Khi sinh sống, học tập hoặc làm việc tại Liên bang Nga, cuốn hộ chiếu (паспорт) Việt Nam là giấy tờ tùy thân tối quan trọng. Tuy nhiên, để hộ chiếu có giá trị pháp lý trước các cơ quan công quyền Nga, một bản dịch đơn thuần là vô nghĩa.

Pháp luật Nga yêu cầu một hình thức pháp lý rất khắt khe và cụ thể: Bản dịch Công chứng (Нотариальный перевод – Notarial’nyi perevod).
Dịch thuật Châu Á

“Bản Dịch Công Chứng” Tại Nga (Нотариальный перевод) Là Gì?

Đây là khái niệm cốt lõi, hoàn toàn khác biệt với “dịch thuật công chứng” tại Việt Nam và là điểm sai sót phổ biến nhất.

• Tại Việt Nam: “Dịch công chứng” là việc Phòng Tư pháp xác nhận chữ ký của người dịch đã đăng ký. Họ không chịu trách nhiệm về nội dung hay chất lượng bản dịch.

• Tại Nga: “Bản dịch Công chứng” là một quy trình pháp lý hai bước:

  1. Bước 1: Dịch thuật (Перевод): Bản dịch phải được thực hiện bởi một biên dịch viên chuyên nghiệp, người này phải có bằng cấp (diploma) được công nhận, chứng minh năng lực dịch thuật giữa tiếng Việt và tiếng Nga.

  2. Bước 2: Chứng thực (Заверение): Biên dịch viên đó phải đích thân mang bản dịch (đã ký tên) và bằng cấp của mình đến một Công chứng viên (Нотариус – Notarius) của Nga. Tại đây, Công chứng viên không chứng thực nội dung dịch, mà là chứng thực chữ ký và tư cách pháp lý (bằng cấp) của người dịch.

Một bản dịch hoàn chỉnh sẽ bao gồm bản sao y hộ chiếu, bản dịch tiếng Nga, và một trang chứng thực của Công chứng viên, tất cả được đóng dấu, kẹp lại và không thể tách rời. Chỉ khi đó, bản dịch mới có giá trị pháp lý.

Khi Nào Cần Dịch Hộ Chiếu Việt Sang Nga?

Bản dịch công chứng hộ chiếu là bắt buộc cho hầu hết mọi thủ tục hành chính tại Nga:

• Đăng ký Cư trú (Регистрация): Khi đăng ký tạm trú (Migration registration) tại địa phương.

• Xin Giấy phép Cư trú: Nộp hồ sơ xin Giấy phép Cư trú Tạm thời (РВП – RVP) hoặc Giấy phép Cư trú Thường trú (ВНЖ – VNZh).

• Xin Giấy phép Lao động (Патент/Разрешение на работу): Bắt buộc đối với lao động nước ngoài.

• Đăng ký Kết hôn: Làm thủ tục tại các cơ quan Đăng ký Hộ tịch (ЗАГС – ZAGS).

• Xin Nhập Quốc tịch (Гражданство): Một trong những giấy tờ quan trọng nhất trong bộ hồ sơ.

• Thủ tục Học thuật: Đăng ký nhập học tại các trường đại học (Университет), công nhận bằng cấp (Нострификация).

• Các thủ tục khác: Mở tài khoản ngân hàng phức tạp, giao dịch bất động sản, thủ tục tại tòa án.

Những “Cạm Bẫy” Chuyên Môn Khi Dịch Hộ Chiếu Việt-Nga

Dịch thuật hộ chiếu sang tiếng Nga đặc biệt phức tạp do sự khác biệt hoàn toàn về hệ thống chữ viết và hành chính.

1. “Trận chiến” với Chuyển tự Kirin (Cyrillization): Đây là lỗi sai nghiêm trọng và phổ biến nhất, có thể dẫn đến việc hồ sơ bị từ chối vĩnh viễn.

• Vấn đề: Tên tiếng Việt có dấu (ví dụ: NGUYỄN VĂN HÙNG). Tiếng Nga sử dụng bảng chữ cái Kirin (Cyrillic). Biên dịch viên phải sử dụng quy tắc chuyển tự (transliteration) chuẩn từ tiếng Việt sang Kirin (ví dụ: Нгуен Ван Хунг).

• Tính Nhất quán ICAO: Quan trọng hơn, tên chuyển tự sang Kirin phải dựa trên tên Latinh không dấu trong Dòng ICAO (dòng mã máy đọc ở cuối trang hộ chiếu). Nếu tên ICAO là NGUYEN VAN HUNG, bản dịch Kirin phải là Нгуен Ван Хунг. Một dịch giả thiếu kinh nghiệm dịch tên HÙNG thành ХУНГ (có dấu huyền) thay vì ХУНГ (không dấu) sẽ tạo ra sự không khớp (mismatch) dữ liệu.

• Hậu quả: Hệ thống pháp lý của Nga rất cứng nhắc. Chỉ cần một ký tự tên (Хунг vs. Ху'нг) không nhất quán giữa hộ chiếu, visa, và thẻ di trú, hồ sơ của bạn sẽ bị coi là không hợp lệ.

2. Xử lý Thuật ngữ Hành chính:

• “Quê quán” (Место происхождения): Khái niệm này không tồn tại trong hệ thống của Nga và phải được dịch giải thích, phân biệt rõ với “Nơi sinh” (Место рождения).

• “Nơi thường trú” (Место постоянного жительства): Phải được dịch chính xác.

• “Cơ quan cấp”: Cục Quản lý Xuất nhập cảnh (thuộc Bộ Công an) phải được dịch nhất quán bằng thuật ngữ pháp lý Nga, ví dụ: Департамент иммиграции Министерства общественной безопасности Вьетнама.

3. Mô Tả Con Dấu (Печать): Con dấu mộc tròn đỏ của Việt Nam là một yếu tố pháp lý. Dịch giả bắt buộc phải dịch toàn bộ nội dung trên con dấu và mô tả nó trong ngoặc vuông, theo đúng chuẩn mực của bản dịch công chứng. Ví dụ: [Круглая красная печать: Социалистическая Республика Вьетнам * Департамент иммиграции].

Dịch thuật hộ chiếu Việt-Nga là một thủ tục pháp lý phức tạp, đòi hỏi sự kết hợp giữa kiến thức ngôn ngữ, am hiểu hệ thống hành chính hai nước và tuân thủ quy trình công chứng Nga (Нотариальный перевод). Bất kỳ sai sót nào cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Do đó, việc lựa chọn một biên dịch viên chuyên nghiệp, có bằng cấp được công nhận bởi Công chứng viên Nga là điều kiện tiên quyết để đảm bảo mọi thủ tục của bạn tại Liên bang Nga diễn ra thuận lợi.
Dịch Thuật AIA