Học tiếng nước ngoài là món đầu tiên bao giờ cũng sẽ là Phát âm – Học nói.
Học viết thì có vẻ loằng ngoằng hơn học nói, chả thế mà có nhiều người có biết viết đâu nhưng tán gẫu, và chém gió bằng tiếng nước ngoài cứ vù vù, ví dụ không đâu xa xôi, chỉ lên Sapa thôi, dân tộc xịn nhé, lưng vẫn địu con nhé, tay vẫn mân mê se sợi nhé, nhưng vẫn sẵn sàng làm hướng dẫn viên cho mấy chú từ Tây ba-lô cho đến Tây xịn luôn.
Thôi quay về với tiếng Trung, thì chả cần nói ra chắc sẽ 100% dân số thế giới thừa nhận mức độ phức tạp của chữ Hán nhưng với học nói thì lại khác. Với người Việt chúng ta có cái lợi so với người nước khác là học nói tiếng Trung lại dễ hơn:
Thứ nhất là tiếng Việt và tiếng Trung cùng nằm trong hệ ngôn ngữ đơn âm tiết,thì chỉ cần bước chân sang mấy nước anh em Lào hay Thái Cam thôi, 1 câu nói đã nhiều âm tiết lắm roài.
Thứ 2 tiếng Việt có nhiều từ Hán-Việt, mà chỉ nói bằng tiếng Việt nghe đã na ná như tiếng Trung rồi.
Phát âm tiếng Trung thì thật ra không khó. Phần nguyên âm thì dễ rồi, chỉ còn phần phụ âm thôi.
Khi mới học, thì thầy cô nào cũng sẽ rèn rũa các bạn phần phát âm rất kỹ, bởi vì đây là nền tảng của cả một ngôn ngữ.
Phụ âm tiếng Trung nên chú ý nhất là vị trí đặt lưỡi trong khoang miệng, nên khi tập, bạn hãy hình dung vị trí đặt lưỡi, và phát âm thử và so sánh sự khác nhau của các vị trí lưỡi.
Mới học thì tất nhiên cũng khô họng và mỏi lưỡi đấy, cũng chỉ một vài ngày thôi, khi bạn đã nhớ rõ cách phát âm của phụ âm nào rồi thì sẽ tập được phản xạ, nên cứ nhìn thấy phụ âm đó thì lưỡi đã đặt đúng vị trí rồi.
Sau phần phát âm nguyên thì phụ âm, rồi đến phần ghép vần thì cũng tương tự, khi rèn luyện tiết mục này có phần mỏi miệng hơn, vì nó sẽ có thêm dấu. Với phần này cũng mệt đấy, vì có từ thì đọc đủ cả 4 thanh, nhưng có từ lại chỉ có 3 thanh. Không sao, cứ từ từ rồi khoai sẽ nhừ!
Một chú ý cho các bạn mới học là: Đừng bao giờ cố gắng uốn éo giọng nói cho nó giống người Tàu! Nó nghe buồn cười lắm!
Bạn cứ phát âm cho chuẩn, đọc cả câu lên, vào cuối câu hỏi thì hơi lên giọng – thế là xong thôi!
Ngữ điệu ban đầu nghe thì có vẻ vẫn còn hơi cứng nhưng mình mới học, nếu có nói cứng một chút cũng không ai cười, miễn là bạn đọc đúng thanh và phát âm đúng thôi. Sau một thời gian, bạn kết hợp với nghe băng đĩa của chương trình học, nghe đài, TV, xem phim, thì bạn sẽ thay đổi được ngữ điệu một cách tự nhiên.
Với điều kiện phương tiện học tập đa dạng như là bây giờ, thì việc luyện nghe nói vô cùng thuận lợi. Nếu bạn chưa hiểu người ta nói về nội dung gì cả, nhưng cứ nghe đi, nghe được một vài từ bạn cũng phải nghe, và nghe cho nó ngấm cái ngữ điệu vào trong đầu rồi cách phát âm của bạn tự nhiên sẽ mềm mại hơn, và sẽ uyển chuyển hơn, sẽ hấp dẫn hơn.
Khi bạn nói-người ta hiểu và khi người ta nói-bạn hiểu, cái mỏi miệng, hay ù tai lúc ban đầu sẽ tan biến và thay vào đó là sự thú vị khi mình cũng là người biết tiếng nước ngoài.