Nội Dung Chính
Trong bối cảnh quan hệ Việt Nam – Ý ngày càng được thắt chặt qua các lĩnh vực giáo dục, lao động và đoàn tụ gia đình, việc sử dụng hộ chiếu Việt Nam cho các thủ tục hành chính tại Ý là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, để một tài liệu quan trọng như hộ chiếu được các cơ quan công quyền Ý (Questura, Comune, Tribunale) công nhận, một bản dịch thông thường, dù đã được công chứng tại Việt Nam, là hoàn toàn không có giá trị pháp lý.
Pháp luật Ý (cập nhật 2025) yêu cầu một hình thức xác thực pháp lý cao nhất và duy nhất, được biết đến với tên gọi Bản dịch Tuyên thệ (Traduzione Giurata), hay còn gọi là Asseverazione.
Dịch thuật châu á
Đây là một khái niệm pháp lý hoàn toàn khác biệt với “dịch thuật công chứng” ở Việt Nam và thường là điểm gây ra nhiều nhầm lẫn nhất.
Tại Việt Nam: “Dịch công chứng” đơn thuần là việc Phòng Tư pháp xác nhận chữ ký của người dịch đã đăng ký. Cơ quan công chứng không chịu trách nhiệm về tính chính xác của nội dung.
Tại Ý: “Bản dịch Tuyên thệ” là một hành vi pháp lý. Quá trình này yêu cầu người dịch (có thể là một Dịch giả Tuyên thệ được Tòa án công nhận – Traduttore Giurato, hoặc bất kỳ ai thành thạo ngôn ngữ) phải đích thân mang bản gốc và bản dịch đến một Tòa án (Tribunale) tại Ý. Tại đây, trước mặt một công chức Tòa án (Cancelliere), người dịch sẽ ký vào một biên bản tuyên thệ (Verbale di Giuramento), thề rằng bản dịch là hoàn toàn trung thành và chính xác so với bản gốc.
Bản dịch sau khi hoàn tất thủ tục này sẽ được đóng dấu của Tòa án, kẹp chung với bản gốc (hoặc bản sao y) và biên bản tuyên thệ. Toàn bộ tài liệu này tự nó đã có giá trị pháp lý tuyệt đối trên toàn lãnh thổ Ý.
Bản dịch tuyên thệ này là một thành phần bắt buộc trong hầu hết các bộ hồ sơ quan trọng:
Thủ tục Cư trú: Xin cấp hoặc gia hạn Giấy phép cư trú (Permesso di Soggiorno).
Đăng ký Kết hôn: Làm thủ tục đăng ký kết hôn tại các Tòa thị chính (Comune).
Nhập Quốc tịch: Nộp hồ sơ xin nhập quốc tịch Ý (Cittadinanza Italiana).
Thủ tục Học thuật: Đăng ký nhập học, xin công nhận bằng cấp (equipollenza/dichiarazione di valore).
Giao dịch Pháp lý: Mở tài khoản ngân hàng, mua bán tài sản, hoặc các thủ tục ủy quyền, thừa kế.
Đây là một văn bản pháp lý cô đọng, và việc dịch nó đòi hỏi sự chính xác đến từng chi tiết nhỏ nhất. Một dịch giả chuyên nghiệp phải xử lý các vấn đề sau:
1. Tên Tiếng Việt và Dòng ICAO: Đây là lỗi sai nghiêm trọng nhất. Tên tiếng Việt có dấu (ví dụ: TRẦN VĂN ANH).
Vấn đề: Hệ thống dữ liệu của các cơ quan Ý nhập thông tin dựa trên Dòng ICAO (dòng mã máy đọc ở cuối trang), và dòng này là chữ Latinh không có dấu (ví dụ: TRAN VAN ANH).
Giải pháp chuyên nghiệp: Một dịch giả tuyên thệ có kinh nghiệm sẽ sử dụng tên không dấu theo chuẩn ICAO làm tên chính trong bản dịch. Sau đó, họ sẽ thêm một “Chú thích của Dịch giả” (Nota del Traduttore – N.d.T.) để giải thích rằng tên có dấu (ANH) trong tiếng Việt tương ứng với tên không dấu (ANH) trong dòng ICAO. Việc chỉ dịch tên có dấu sẽ gây ra sự không khớp dữ liệu và dẫn đến việc hồ sơ bị từ chối.
2. Xử lý Thuật ngữ Hành chính:
“Quê quán” (Luogo di origine): Khái niệm này không tồn tại trong hệ thống của Ý và phải được dịch giải thích, phân biệt rõ với “Nơi sinh” (Luogo di nascita).
“Nơi thường trú” (Luogo di residenza permanente): Phải được dịch chính xác, không gây nhầm lẫn.
“Cơ quan cấp”: Cục Quản lý Xuất nhập cảnh phải được dịch nhất quán là Dipartimento dell'Immigrazione và ghi rõ trực thuộc Ministero della Pubblica Sicurezza (Bộ Công an).
3. Mô Tả Con Dấu (Il Timbro): Con dấu mộc tròn đỏ không phải chi tiết trang trí. Dịch giả phải dịch toàn bộ nội dung trên con dấu và mô tả nó trong ngoặc vuông, ví dụ: [Timbro rotondo e rosso: REPUBBLICA SOCIALISTA DEL VIETNAM * Dipartimento dell'Immigrazione].
Dịch thuật hộ chiếu Việt-Ý là một thủ tục pháp lý nghiêm ngặt. Bất kỳ sai sót nào cũng có thể dẫn đến việc hồ sơ bị trì hoãn hoặc từ chối, gây tốn kém thời gian và chi phí. Do đó, để đảm bảo mọi kế hoạch của bạn tại Ý diễn ra suôn sẻ (cập nhật 2025), việc thực hiện một Bản dịch Tuyên thệ (Traduzione Giurata) thông qua một dịch giả chuyên nghiệp và quy trình tuyên thệ tại Tòa án Ý là yêu cầu duy nhất và không thể thay thế.
xem thêm:
